“Waarom slikt een vrolijk meisje als jij antidepressiva???” Goeie vraag. Maar meestal is dit niet eens de vraag die er echt toe doet. Achter deze vraag zitten veel meer vragen. “Hé, ben jij depressief? Maar waarom dan? En waarom merken en wisten we dat niet?”
Taboe Tja, waarom vertellen we niet aan jan en alleman wat er in je hoofd speelt, terwijl je wel vertelt over je verzwikte enkel of wintertenen? Waarom zet ik in mijn werkagenda “tandarts” als ik naar de tandarts ga, “huisarts” voor huisarts en “privé-afspraak” in plaats van psychiater? Omdat er een taboe is in ons wereldbeeld om te praten over psychische ongemakken. Raar eigenlijk. Wist jij dat één op de vier mensen wel eens psychische of psychiatrische problemen heeft gehad? Kijk eens naar je vriendenkring. Ik ken mensen met ADD, ADHD, autisme, borderline, anorexia, schizofrenie, boulimia, psychoses, PTSS fobieën en depressies [1]. Met wie van je vrienden praat jij over wat er psychisch speelt? Dat praten beter is dan opkroppen, is geen nieuws. Als ik op mijn werk kom met een hoofdpijntje, houden mijn collega’s een beetje rekening met me als ik dat aan ze verteld heb. Als je kind stennis schopt op school, zullen je vrienden je steunen en een luisterend oor bieden. Als je paniekaanvallen hebt, wat doe je dan? Het kan een verademing zijn als je omgeving weet wat er met je aan de hand is - eigenlijk net als uit de kast komen. Sterker nog, mijn omgeving reageerde zelfs een beetje boos toen ik vrij laat vertelde dat ik al diep in de shit zat (en dat ik en passant uit de kast kwam, maar dat was bijzaak). Het werd nog mooier: andere mensen gingen hun gevoelige verhalen opeens aan mij vertellen, omdat ik er geen geheim van maakte dat ik pillen slikte en overspannen was [2]. Daarom dit verhaal. Ik wil jullie meenemen in de wondere wereld van de psychiatrie en psychologie. Om een taboe te doorbreken, om de verhalen te vertellen die ik de afgelopen jaren beleefd heb, en omdat ik hoop dat één verhaal helpt om allemaal wat meer onze verhalen te vertellen. PANIEK! Terug naar de beginvraag: waarom antidepressiva? Ik ben niet depressief. Nooit geweest ook. Maar antidepressiva werken voor meer problemen dan depressies. In mijn geval werden ze voorgeschreven omdat ik last had van paniekaanvallen. Sinds mijn zevende loop ik al rond met een buikgriepfobie. Watte? Ja, ik ben dus extreem bang voor overgeven en diarree. Klinkt dat gek? Ruim 100.000 Nederlandstaligen hebben hier last van [3]. De een is bang voor spinnen, de ander voor overgeven; daar valt meestal prima mee te leven. In mijn geval begonnen de paniekaanvallen echter uit de hand te lopen door allerlei andere stressfactoren. Vroeger kreeg ik er een paar per jaar, later eens per maand, toen elke twee weken, en op een bepaald moment elke week…en dat was letterlijk te gek. Het was tijd voor actie. Ik deed het beste wat ik ooit gedaan heb: ik belde mijn Grote Broer. Die ving me op en hielp me het circus in: naar de huisarts, GGZ, psycholoog, psychiater [4]. Ik kreeg antidepressiva voorgeschreven om te zorgen dat ik minder vatbaar zou zijn voor de paniek. De pillen zorgden er niet voor, zoals ik altijd bang was geweest, dat ik een compleet afgestompte zombie werd. Ze zorgden ervoor dat ik een soort extra beschermingslaagje had, een waslaagje om mijn extreme gevoelens. Voorbij de pillen Twee jaar lang heb ik deze pilletjes mogen slikken en ik heb niet het idee gehad dat ze me extreem veranderd hebben; ze hielpen me de paniekspiraal te doorbreken en zorgden er voor dat ik allerlei veranderingen in gang kon zetten. Ik heb twee maanden geheel niet gewerkt en vele maanden halve dagen, cognitieve gedragstherapie gehad, exposuretherapie [5] gedaan, deelgenomen aan een therapiegroep [6], yoga gevolgd voor de lichaam-geest balans en vooral heel veel gewerkt aan mijn leven en mijn geestelijke gezondheid. In de afgelopen twee jaar heb ik meer geleerd over "gezond leven" dan in de 26 levensjaren daarvoor. Ik gun iedereen om zo te leren leven, maar hoop ook dat de meeste mensen niet eerst door hoeven te draaien voordat ze iets veranderen. Aan de andere kant: soms heb je nou eenmaal een grote schop nodig om te veranderen. Vervolg Het verhaal stopt hier niet. Jullie hebben wat gelezen over paniekaanvallen en antidepressiva. Maar hoe het is om in een psychiatrische inrichting te logeren, hoe voelt het om pillen te slikken die iets met je hoofd doen en waarom is het niet erg om als twintiger opgebrand thuis te zitten? Binnenkort een nieuw verhaal. [1] Ik ken zoveel klimmers die antidepressiva slikken dat mijn pillendokter begon te mijmeren over een leuk promotieonderzoek over antidepressiva en angstperceptie (tijdens voorklimstress)… [2] Psychologische coming-out tip: als je mensen wilt laten weten dat je problemen hebt maar je wilt of durft niet het hele verhaal te vertellen, gebruik dan de term “overspannen”. Op één of andere manier begrijpen en accepteren veel mensen deze term en doen ze veel minder geschokt dan wanneer je zegt dat je paniekaanvallen, een depressie of andere ellende hebt. [3] Meer weten? Check de website van de Stichting Emetofobie: www.emetofobie.nl. [4] Medische termen voor beginners: een psycholoog is goed in praten, je gedrag & gevoelens analyseren en je helpen begrijpen en/of veranderen. Een pscyhiater kan dat ook allemaal, maar zijn kennis en gereedschap is anders: hij kan je op een medische manier helpen, dus door middel van medicijnen, elektroshocktherapie of andere vormen van therapie (ook gesprekken). Zodra je medicijnen nodig hebt, ook ritalin voor je ADHD, kom je dus bij een psychiater terecht. [5] Denk daar maar eens over na. Exposuretherapie voor een spinnenfobie, begint bij plaatjes kijken van spinnen en eindigt bij het aaien van een tarantula. En ik heb dus een buikgriepfobie. Zie je het voor je? [6] Groepstherapie is niet, zoals veel mensen denken, bij elkaar zitten en allemaal zeggen dat je je kut voelt. Het leuke van groepstherapie is dat er allerlei groepsprocessen optreden, en dát is waar het leereffect in zit. Ieder mens kan wat over zichzelf leren in groepstherapie, daar hoef je niet gek voor te zijn. Nieuwsgierig? Lees de roman “De Schopenhauerkuur” van Irvin Yalom.
1 Reactie
|